ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

ΕΛΛΑΔΑ & ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ.

Δυο λέξεις επίκαιρες όσο ποτέ.

Ας δούμε την ιστορία τους
από το 1903 έως σήμερα 

μέσα από ένα αφιέρωμα

που ετοίμασε για σας

το kavalaoil.blogspot

1903-1957

Η πηγή του Ηροδότου στη Ζάκυνθο

Οι πρώτες έρευνες για πετρέλαιο στην Ελλάδα ξεκίνησαν το 1903 από τη βρετανική London Oil Development στη Ζάκυνθο στο έλος Κερί της Ζακύνθου, όπου αναβλύζει από αρχαιοτάτων χρόνων, η πετρελαιοφόρος πηγή Ηροδότου (480 πΧ)., χωρίς όμως αποτέλεσμα και η προσπάθεια εγκαταλείφθηκε το 1938, οπότε ξεκίνησαν έρευνες στη Βορειοδυτική Πελοπόννησο και στις Φέρες της Θράκης. Τα πρώτα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά, αλλά οι έρευνες σταμάτησαν λόγω του πολέμου. Το 1953-1957 στις πιο πάνω ίδιες περιοχές ξανάρχισαν οι έρευνες από διάφορες άλλες εταιρίες χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα.

1960-1967

1962 Γεώτρηση στην Αιτολοακαρνανία

Το 1960 – 67 το Ελληνικό Δημόσιο σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Πετρελαίου μετά από γεωλογικές και γεωφυσικές έρευνες εκτέλεσαν 17 γεωτρήσεις μικρού και μέσου βάθους χωρίς αξιόλογα αποτέλεσμα. Την ίδια περίοδο πέντε διεθνείς εταιρίες μεταξύ των οποίων και η ΒΡ, η ESSO και η HUNT μετά από γεωλογικές και γεωφυσικές έρευνες διεξήγαγαν 21 γεωτρήσεις στον Έβρο στην Ήπειρο, Αιτωλοακαρνανία, Δυτική Πελοπόννησο , Ρόδο, και Θεσσαλονίκη. Τα ευρήματα ήταν κυρίως ενθαρρυντικές ενδείξεις υδρογονανθράκων και ο εμπλουτισμός της γεωλογικής γνώσης. 

1967  Κερί Ζακύνθου

Το 1967 ο χημικός και διευθύνων σύμβουλος της ΧΡΩΠΕΙ (Χρωματουργία Πειραιώς) Σωτήριος Σοφιανόπουλος, με κεφάλαια της "ΧΡΩΠΕΙ" και με την υποστήριξη του πρωθυπουργού της Ελλάδος και της Στρατιωτικής Κυβερνήσεως, έκανε νέες διανοίξεις πετρελαιοπηγών στην Ζάκυνθο όπου και κατασκεύασε ένα μικρό διυλιστήριο δοκιμαστικής παραγωγής το οποίο παρήγαγε άριστης ποιότητος πετρελαιοειδή με ελάχιστα ποσοστά θείου, ενώ είχε εκπονηθεί σχεδιασμός κατασκευής μεγάλου διυλιστηρίου στην Ζάκυνθο. Ο ίδιος ο Σοφιανόπουλος έχει δηλώσει σε εκπομπές ότι ο αρχικός ρυθμός παραγωγής ήταν 40 βαρέλια πετρελαίου ανά ημέρα !



Μετά την «Μεταπολίτευση» του 1974, ο τότε υπουργός Βιομηχανίας και Ενεργείας της κυβερνήσεως του Κωνσταντίνου Καραμανλή, Μιλτιάδης Έβερτ, διέταξε την εθνικοποίηση των πετρελαιοπηγών της «ΧΡΩΠΕΙ» στην Ζάκυνθο με την αιτιολογία ότι «η εξόρυξη πετρελαίου είναι αρμοδιότητα του ελληνικού κράτους, και όχι ιδιωτών». Η «ΧΡΩΠΕΙ», πειθόμενη στην ως άνω αιτιολογία, παρέδωσε τις πετρελαιοπηγές της Ζακύνθου εις το κράτος, και αμέσως μετά ο Έβερτ διέταξε ΤΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΠΗΓΩΝ ΖΑΚΥΝΘΟΥ. Διαπιστώνοντας αυτή την κρατική ατιμία, ο Σοφιανόπουλος, αυτοδικαίως, το 1975 έθεσε πάλι σε λειτουργία τις πετρελαιοπηγές Ζακύνθου και εκάλεσε τις αρχές να τις παραλάβουν εκ νέου και να τις κρατήσουν σε λειτουργία με σκοπό την παραγωγή Ελληνικού πετρελαίου. Εις απάντηση της προτάσεως Σοφιανόπουλου ο Έβερτ διέταξε το οριστικό κλείσιμο των πετρελαιοπηγών Ζακύνθου, την καταστροφή του εκεί διϋλιστηρίου της «ΧΡΩΠΕΙ» και την σύλληψη και φυλάκιση του Σωτήρη Σοφιανόπουλου στον Κορυδαλλό.

1969-1974

Παρατημένο πηγάδι στην Επανομή

Το 1969 οι έρευνες επεκτάθηκαν και στον θαλάσσιο χώρο με παραχωρήσεις που δόθηκαν σε ξένες εταιρείες, όπως η TEXACO (Θερμαϊκός ), ή CHEVRON, η C & K PETROLEUM, η ΑDA OIL (Λήμνος ), η AN-CAR OIL(Ζάκυνθος), η L.V.O., η CALVIN και η OCEANIC (Θάσος). Ακόμη παραχωρήθηκε για έρευνες στην εταιρεία ANSHUTZ η περιοχή Θεσσαλονίκης – Επανομής – Κασσάνδρας, όπου εκτελέστηκαν δύο γεωτρήσεις στο διάστημα 1971 -74 και ανακαλύφθηκε το κοίτασμα φυσικού αερίου στην Επανομή, καθώς και συγκεντρώσεις βιογενούς αερίου. Σε αυτή την περίοδο ανακαλύφθηκαν τα κοιτάσματα Φυσικού Αερίου Νότια Καβάλας και Πρίνου στο Θρακικό πέλαγος και εκτελέστηκαν γεωτρήσεις πέραν των 12 μιλίων στο Αιγαίο (Ανατολική Θάσος-1 και Λήμνος-1). Οι έρευνες στηρίχθηκαν σε σύγχρονες για την εποχή, γεωλογικές, σεισμικές και γεωτρητικές μεθόδους.

Το 1969 υπογράφεται η «Σύμβαση για Έρευνα και Ανάπτυξη Υδρογονανθράκων Υγρής και Αέριας Μορφής στο Θρακικό Πέλαγος». Η Σύμβαση υπεγράφη μεταξύ του Βασιλείου της Ελλάδος και της Oceanic Exploration Company.

Στο τέλος του 1973 βρέθηκαν τα πρώτα και μοναδικά, μέχρι στιγμής, εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα πετρελαίου στη χώρα μας, τα κοιτάσματα του Πρίνου και της Νότιας Καβάλας. Μεγάλη κινητικότητα και ενδιαφέρον από ιδιωτικές εταιρίες σημειώθηκε και τα δύο τελευταία χρόνια της δικτατορίας. Από τον χειμώνα του 1972 ως και το καλοκαίρι του 1974 οι υπηρεσίες του Yπουργείου Βιομηχανίας είχαν κατακλυσθεί από 50 περίπου αιτήσεις για έρευνες σε όλη την Ελλάδα, κυρίως από την Αμερική και τον Καναδά. Δεν έλειψε όμως και το ενδιαφέρον Ελλήνων επιχειρηματιών της θάλασσας και της στεριάς. Μεταξύ αυτών οι αδελφοί Βαρδινογιάννη, αλλά και αρκετοί εφοπλιστές. Από τις 50 και πλέον αιτήσεις οι μισές αφορούσαν περιοχές του Αιγαίου, από τον Aγιο Ευστράτιο και τη Λήμνο ως την Κω και την Κάρπαθο.

1976-1979


Τον Αύγουστο του 1976 η Καναδική DENISON MINES εξαγοράζει το ποσοστό της OCEANIC. Το Δεκέμβριο του ίδιου έτους Ιδρύεται η Εταιρεία Πετρελαίων Βορείου Αιγαίου NAPC (North Aegean Petroleum Company) σαν εντολοδόχος των δραστηριοτήτων της DENISON στην Ελλάδα. Οι εγκαταστάσεις σε στεριά και θάλασσα έχουν ήδη ξεκινήσει να κατασκευάζονται. Οι υποθαλάσσιοι αγωγοί θα μεταφέρουν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στις εγκαταστάσεις της Νέας Καρβάλης, ενώ τρεις πλατφόρμες πετρελαίου και μια φυσικού αερίου είναι έτοιμες για εγκατάσταση. Η παραγωγή υδρογονανθράκων ξεκινάει κανονικά το 1981.

Την ίδια περίοδο πραγματοποιούνται νέες γεωτρήσεις από την ΔΕΠ στη χερσαία περιοχή του Δέλτα του ποταμού Νέστου, σε απόσταση 15χλμ από τις θαλάσσιες εγκαταστάσεις εξόρυξης πετρελαίου της NAPC. Τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα, με αποτέλεσμα η Δημόσια Επιχείρηση Πετρελαίου με τη Ρουμανική ROMPETROL να εγκαταλείψουν τις προσπάθειες.

1981-1986

Το 1981 ξεκινάει η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου στον Πρίνο και τη Ν.Καβάλα αντίστοιχα. Η ημερήσια παραγωγή κυμαίνεται στα 25.000 βαρέλια αργού πετρελαίου, σύμφωνα με το σχεδιασμό των εγκαταστάσεων. 

Την ίδια χρονιά, λίγο πριν από τις εκλογές, η διοίκηση της Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίου διενήργησε τους δύο πρώτους για τα ελληνικά δεδομένα γύρους παραχωρήσεων διαφόρων θαλασσίων και χερσαίων περιοχών με βάση τον ν. 468/76. Η ανταπόκριση των ξένων εταιριών στην τελική φάση της διαδικασίας ήταν περιορισμένη. Στον πρώτο γύρο υπέβαλε προσφορά μόνο η κρατική ιταλική εταιρία Agip για την περιοχή των Παξών. Οι Ιταλοί υπέγραψαν σύμβαση και εγκαταστάθηκαν στους Παξούς, αλλά έπειτα από δύο χρόνια και ενώ δεν είχαν ολοκληρώσει τις συμβατικές ερευνητικές τους υποχρεώσεις, αποχώρησαν. Στο δεύτερο γύρο της διαδικασίας υπέβαλαν προσφορές η πολυεθνική Shell για τον Θερμαϊκό Κόλπο και η αμερικανική Sunmark Exploration για το Δέλτα του Νέστου. Η Shell υπέγραψε σύμβαση με το Eλληνικό Δημόσιο, η οποία όμως δεν επικυρώθηκε από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, ενώ η Sunmark απέσυρε την προσφορά της.

1987-1999

Ακολούθησε η κρίση του Μαρτίου του 1987 με την έξοδο του Σισμίκ στο Αιγαίο και την απειλή πολεμικής σύρραξης ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, για χάρη του πετρελαίου. Αφορμή για την Άγκυρα αποτέλεσε η αίτηση της DENISON να επεκτείνει τις έρευνές της για πετρέλαιο στα 10 ν.μ. ανατολικά της Θάσου, στην περιοχή του Μπάμπουρα, όπου σύμφωνα με τις έρευνες οι ποσότητες πετρελαίου ήταν υψηλότατες και η ποιότητα εξαιρετική. Μετά από λανθασμένες διπλωματικές κινήσεις και αμερικανικές πιέσεις, η υπόθεση "Μπάμπουρας" μπήκε στο ψυγείο και παραμένει εκεί μέχρι και σήμερα. 


Στην άλλη πλευρά του νησιού η NAPC συνεχίζει να λειτουργεί παράγοντας πετρέλαιο και φυσικό αέριο έως το 1998, οπότε αποχώρησε και η περιοχή παραχωρήθηκε το 1999 από το τότε Yπουργείο Ανάπτυξης στην κοινοπραξία KAVALA OIL (67% Ευρωτεχνική και 33% Συνεταιρισμός των εργαζομένων). 

Εν τω μεταξύ το 1997 διεξήχθη ο πρώτος γύρος παραχωρήσεων και τέσσερις περιοχές στην Ήπειρο, Αιτωλοακαρνανία, ΒΔ Πελοπόννησο, Πατραϊκό κόλπο ανατέθηκαν σε δύο ομίλους διεθνών εταιριών (ENTERPRISE OIL και TRITON) οι οποίες εκτέλεσαν 6 άγονες γεωτρήσεις και αποχώρησαν το 2000-2001. Και αυτός ο κύκλος έκλεισε με αποχώρηση και χωρίς αποτελέσματα.

2006-2013

Το 2006 η κοινοπραξία KAVALA OIL εξαγοράζεται από την Ενεργειακή Αιγαίου του εφοπλιστή Στάθη Τοπούζογλου, με ποσοστό 67% των κοινών και 100% των προνομιούχων μετοχών, ενώ ο Συνεταιρισμός των εργαζομένων διατηρεί το 33%. Πραγματοποιούνται μέχρι και σήμερα επενδυτικά γεωτρητικά προγράμματα με σκοπό την αύξηση της ημερήσιας παραγωγής. Το 2010 μετά από γεώτρηση στο "παρθένο" κοίτασμα ΕΨΙΛΟΝ, βγαίνει για πρώτη φορά καινούριο πετρέλαιο μετά από 14 χρόνια. Η γεώτρηση, η οποία ήταν η δυσκολότερη που πραγματοποιήθηκε ποτέ στη χώρα μας, εγκαταλείφθηκε  λόγω τεχνικών δυσκολιών την ίδια χρονιά, με σκοπό τη μελλοντική ορθολογική αξιοποίησή της.



Το 2013 το αμερικανικό Fund THIRD POINT του Daniel Loeb εξαγοράζει το 40% των μετοχών της Ενεργειακής Αιγαίου (Energean Oil & Gas), ενώ με το σχήμα αυτό η κοινοπραξία συμμετέχει σε ανοιχτούς διαγωνισμούς που προκηρύσσει το ελληνικό κράτος, για περιοχές όπως τα Ιωάννινα, το Κατάκολο, ο Πατραϊκός, Θερμαϊκός και Στρυμονικός κόλπος. 

Από το 2012 μέχρι και σήμερα η κρατική μηχανή μέσω του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, καταβάλει προσπάθειες ώστε να ξανανοίξουν  οι φάκελοι των Ελληνικών υδρογονανθράκων, προσεγγίζοντας και πάλι ξένους επενδυτές...

kavalaoil.blogspot.gr

        w o r k e r s